Marketlerde Yeni Dönem: Ambalajlarda Yazan İsimlere Kısıtlama!

Marketlerde Ambalaj İsimlerine Düzenleme

Tarım ve Orman Bakanlığı, tüketicilerin doğru bilgilendirilmesini sağlamak ve yanıltıcı ifadelerin önüne geçmek amacıyla gıda etiketleme ve tanıtımına yönelik düzenlemeler içeren kılavuzunu güncelledi. Bu yenilik, marketlerdeki birçok ürünün ambalajında ve sunumunda önemli değişikliklere yol açacak. "Türk Gıda Kodeksi Gıda Etiketleme ve Tüketicileri Bilgilendirme Yönetmeliği Kılavuzu" adıyla yayımlanan bu yeni düzenleme, gıda işletmecileri için de rehber niteliğinde olacak.

Güncellenen kılavuz, özellikle ürünlerin etiketleme ve tanıtım süreçlerinde tüketiciyi yanıltabilecek ifadeleri ortadan kaldırmayı hedefliyor. Bu kapsamda, etiketlerde kullanılan marka isimlerinden görsellere, ürün tanımlarından reklam ifadelerine kadar birçok alanda değişiklik yapıldı. Yeni düzenlemeler, tüketicilerin ürünlerin doğası, bileşimi ve üretim yöntemi hakkında yanıltılmasının önüne geçmeyi amaçlıyor. Örneğin, margarin gibi ürünlerin etiketlerinde tereyağı çağrışımı yapabilecek görseller artık kullanılmayacak. Benzer şekilde, zeytinyağı dışındaki bitkisel yağlarda zeytin ya da zeytin ağacı görsellerine yer verilmeyecek.

Ambalajlardaki Yanıltıcı İfadeler Kaldırılıyor

Kılavuzun en dikkat çeken yeniliklerinden biri, bazı kelime ve görsellerin kullanımına getirilen sınırlamalar oldu. Özellikle "köy", "ev", "geleneksel", "çiftlik" gibi ifadeler endüstriyel ölçekte üretilen ürünlerde artık yer alamayacak. Bunun yanı sıra, tüketicinin ürünü doğal ya da ev yapımı gibi algılamasına neden olabilecek tanımlamalar da kullanılmayacak. Süt ve süt ürünleri başta olmak üzere birçok ürünün ambalajında "yüzde 100" ifadesi de kaldırıldı. Fermente süt ürünlerinde, örneğin yoğurt ve peynir gibi ürünlerde, bu tür iddialar artık yer almayacak.

Aroma kullanımıyla ilgili de yeni düzenlemeler getirildi. Örneğin, bir kek sadece peynir aroması içeriyorsa "peynirli" ifadesi yerine "peynir aromalı" tanımlaması kullanılacak. Aynı şekilde, yer fıstığı kullanılarak üretilen tatlılarda "fıstıklı" ifadesi yerine "yer fıstıklı" tanımı yapılacak. Bu gibi detaylar, tüketicilerin ürünü yanlış anlamalarının önüne geçmek için kılavuzda özellikle vurgulandı.

Etiketlerde yer alan görsellere de kısıtlamalar getirildi. Dondurma olmayan buzlu ürünlerin ambalajlarında inek ya da koyun gibi hayvansal görsellere yer verilemeyecek. Ayrıca, "ev yapımı" ifadesi yalnızca ev ortamında üretilen ürünlerde kullanılabilecek. Endüstriyel ölçekte üretilen gıdalar için bu tanımın kullanılması yasaklanırken, "ev yapımı tadında" ifadesi ise kullanılabilir olarak değerlendirildi.

Vegan ve Vejetaryen Ürünlere Yönelik Düzenlemeler

Kılavuzda vegan ve vejetaryen tüketicilere yönelik ürünlerin tanıtım ve sunumuna ilişkin düzenlemeler de yer aldı. Vegan ve vejetaryen beslenme alışkanlıklarının tüketicinin bireysel tercihi olduğuna vurgu yapılarak, bu ürünlerin hayvansal gıdalara ikame algısı yaratacak şekilde tanıtılması yasaklandı. Örneğin, bitkisel bileşenlerden oluşan bir vegan ürünün ambalajında peynir ya da süt ürünlerini çağrıştıracak görsellere yer verilemeyecek.

Vejetaryen tüketicilere yönelik ürünlerde ise et, tavuk ya da balık gibi hayvansal gıdaların görsellerinin kullanılması engellendi. Bunun yerine, bu tür ürünler için "vegan", "bitkisel" ya da "vejetaryen" ifadelerine yer verilecek. Ayrıca, ürünlerin içeriğinde hayvansal bir bileşen bulunmadığını açıkça belirtmek amacıyla menülerde ve diğer tanıtım araçlarında "vejetaryen/vegan tüketimine uygundur" ifadesi yer alacak. Bu düzenlemelerin amacı, tüketicilerin bilgilendirilmesini sağlamak ve yanıltıcı algıların önüne geçmek.

Toplu tüketim yerleri için de özel kurallar getirildi. Menülerde ve yazı tahtalarında vegan ya da vejetaryen ürünlerin uygun şekilde tanımlanması gerekecek. Ayrıca, hayvansal gıda bileşeni içermesi beklenmeyen ürünlerin de açıkça bu bilgiye yer verilerek sunulması zorunlu hale getirildi.

Yeni Kurallar Ne Zaman Yürürlüğe Girecek?

Gıda işletmecileri, bu düzenlemelere uyum sağlamak için 31 Aralık 2026 tarihine kadar süreye sahip olacak. Bu tarihten sonra, yeni kılavuza uygun olmayan ürünler piyasada bulunamayacak. Bakanlığın bu adımı, hem tüketicilerin güvenliğini artırmayı hem de gıda sektöründe standart bir uygulama birliği sağlamayı hedefliyor.

Bu yeni düzenlemeler, gıda sektöründe önemli bir dönüşümün başlangıcını işaret ediyor. Tüketicilerin yanıltıcı ifadelerle karşılaşmasını önlemek ve ürünlerin şeffaf bir şekilde sunulmasını sağlamak için yapılan bu düzenlemeler, hem tüketici haklarının korunmasında hem de sektörün güvenilirliğinin artırılmasında etkili olacak.