Pazarda Fiyatlar Ne Durumda: Kasım Ayında Fiyatı Artan Ürünler Hangileri!
Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) tarafından Kasım ayında yapılan açıklamalarda, üretici ile market fiyatları arasındaki farkların yanı sıra tarımsal girdilerde yaşanan değişimler değerlendirildi. TZOB Genel Başkanı Şemsi Bayraktar'ın yayımladığı rapor, hem üretici hem de tüketici için dikkat çeken sonuçlar içeriyor. Marketlerde toplam 42 ürün incelenirken, bunlardan 38'inde fiyat artışı, yalnızca 4'ünde ise fiyat düşüşü kaydedildi. Bu durum, tarım sektöründeki maliyet değişimlerinin market fiyatlarına doğrudan yansıdığını bir kez daha ortaya koydu.
Kasım Ayında Market ve Üretici Fiyatlarında Gözlenen Değişimler
Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) tarafından Kasım ayında yapılan açıklamalarda, üretici ile market fiyatları arasındaki farkların yanı sıra tarımsal girdilerde yaşanan değişimler değerlendirildi. TZOB Genel Başkanı Şemsi Bayraktar'ın yayımladığı rapor, hem üretici hem de tüketici için dikkat çeken sonuçlar içeriyor. Marketlerde toplam 42 ürün incelenirken, bunlardan 38'inde fiyat artışı, yalnızca 4'ünde ise fiyat düşüşü kaydedildi. Bu durum, tarım sektöründeki maliyet değişimlerinin market fiyatlarına doğrudan yansıdığını bir kez daha ortaya koydu.
En dikkat çekici fark limonda görüldü. Bayraktar, limonun üretici ile market fiyatı arasında yüzde 253,7’lik bir fark olduğunu ifade etti. Bu ürünün ardından, yüzde 204,9 ile patates, yüzde 197,4 ile kuru kayısı ve yüzde 193,1 ile havuç gibi ürünler geldi. Marketlerde, üreticiden 8 lira 25 kuruşa çıkan limonun 29 lira 18 kuruşa satılması, bu farkın çarpıcılığını gözler önüne seriyor. Benzer şekilde, patates, kuru kayısı, havuç ve antepfıstığı gibi ürünlerde de benzer oranlarda fiyat farklılıkları yaşandı. Üretici fiyatlarının marketlerdeki bu yüksek artışlara nasıl dönüştüğü sorusu, girdi maliyetleri ve tedarik zinciri süreçlerini bir kez daha tartışmaya açtı.
Fiyat Artışları ve Düşüşleri Ürün Bazında İnceleme
Kasım ayında fiyatı en fazla artan ürün markette patlıcan olurken, üreticide ise karnabahar oldu. Patlıcan, markette yüzde 69,2’lik bir artışla dikkat çekerken, bu ürünü yüzde 47,5 ile domates, yüzde 42,3 ile kuru soğan ve yüzde 39,4 ile karnabahar izledi. Öte yandan, fiyatı en fazla düşen ürünler arasında ise portakal öne çıktı. Portakalın fiyatı markette yüzde 17,2 oranında düşerken, limon ve tavuk eti gibi ürünlerde de sınırlı fiyat düşüşleri gözlendi.
Üretici fiyatlarına bakıldığında, farklı bir tablo ortaya çıktı. Üreticide en fazla fiyat artışı yüzde 153,4 ile karnabaharda görüldü. Bunu yüzde 113,8 ile beyaz lahana ve yüzde 100 ile patlıcan takip etti. Üretici fiyatlarında düşüş yaşayan ürünlerin başında ise yüzde 17,5 oranında fiyat düşüşüyle limon geldi. Bunun yanında kabak, zeytinyağı ve havuç da fiyat düşüşü yaşayan ürünler arasında yer aldı. Bu veriler, üretici maliyetlerinin çeşitlilik gösterdiğini ve ürün arz-talep dengelerinin belirleyici olduğunu ortaya koyuyor.
Tarımsal Girdilerdeki Değişimler ve Etkileri
Kasım ayında sadece ürün fiyatlarında değil, tarımsal girdi maliyetlerinde de belirgin değişimler yaşandı. Özellikle gübre fiyatlarında aylık bazda yüzde 0,8 ila yüzde 3,6 arasında artışlar kaydedildi. Amonyum sülfat gübresi aylık yüzde 3,6 oranında artarken, yıllık bazda bu artış yüzde 29,3 olarak gerçekleşti. Diğer yandan, DAP gübresi yıllık yüzde 24, 20.20.0 kompoze gübresi yüzde 15 ve ÜRE gübresi yüzde 13,8 oranında arttı. Süt ve besi yemi fiyatlarındaki artış da dikkat çekiciydi. Kasım ayında besi yemi yüzde 2,2, süt yemi ise yüzde 1,8 oranında artarken, yıllık artış oranları sırasıyla yüzde 36,1 ve yüzde 36,9 oldu.
Mazot ve elektrik fiyatlarındaki artışlar, tarım sektöründe üretim maliyetlerini artıran diğer önemli faktörler arasında yer aldı. Kasım ayında mazot fiyatları yüzde 3,3 oranında artarken, yıllık bazda bu artış yüzde 17,2 oldu. Elektrik fiyatları ise yıllık yüzde 30,4 oranında artarak çiftçilerin üzerindeki yükü daha da ağırlaştırdı. Tarım ilaçlarında yaşanan yüzde 25,7’lik artış da sektördeki maliyet baskısını artırdı.
Tüm bu veriler, tarımsal üretimdeki maliyet artışlarının nihai tüketici fiyatlarına doğrudan yansıdığını ve hem üreticilerin hem de tüketicilerin bu süreçten etkilendiğini açıkça ortaya koyuyor. Hem üretici hem de tüketici tarafında dengeyi sağlamak için kapsamlı politikaların devreye alınması gerektiği görülüyor.
