Asgari ücretin ne olacağı merak konusu olmaktan çıktı, endişe veren sonrası neler olacak?..
Abdullah Soyer
Asgari ücret, bir işçinin bir ay boyunca tam zamanlı çalışması karşılığında alabileceği en düşük ücret miktarını ifade eder. Bu miktarı, işçi ve işveren kesimin temsilcilerinde yer aldığı ve Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığının ev sahipliği yaptığı komisyonlarda konuşulur tartışılır. Genelde ortak bir uzlaşı çıkmasa da netice itibariyle bir rakam ortaya çıkar üzülen kesim hep çalışan olur.
Asgari ücretin belirlenmesinde yaşam maliyeti, enflasyon oranları ve ekonomik koşullar gibi faktörler dikkate alınır. Asgari ücret, işçilerin asgari yaşam standartlarını korumalarını sağlamak, adil ücret dağılımını teşvik etmek ve çalışma koşullarını iyileştirmek amacıyla oluşturulmuş bir düzenlemedir denilse de ekonomik koşullar altında bu kesim ezilir, hayatta kalabilmenin yaşam savaşını verir.
Yüce dinimiz İslam’da bu konuya ilişkin ayet ve hadislerde adaletli bir ücretin belirlenmesi için bazı ölçüler verilmiştir. Çünkü işin çeşidi, çalışma süresi, beldenin ekonomik şartları, işçinin becerisi ücretin miktarı üzerinde etkili olan unsurlardır. Alış verişlerde eşya fiyatlarını uzun sure sabit tutmak mümkün olmadığı gibi, emeğin değerini de dondurmak mümkün olmaz. İslam’da çeşitli iş ve meslekler için maktu ücret miktarları belirlenmemekle birlikte, bunun, iş akdi yapılırken tespiti öngörülmüştür. Aksi halde iş akdi geçersiz olur ve işçi çalıştığı günler için emsal ücrete hak kazanır. Emeğiyle çalışan kimsenin, ücret veya maaş miktarının işçinin kendisinin ve bakmakla yükümlü olduğu kimselerin yeme, içme, giyim, eğitim, barınma gibi temel ihtiyaçlarını karşılayacak ölçüde olması gerekir. Ayetlerde şöyle buyurulur: "Şüphesiz Allah adaleti, iyiliği ve yakın akrabalara muhtaç oldukları şeyleri vermeyi emreder"(en-Nahl, 16/90). "Ölçü ve tartıyı tam yapın. İnsanlara mal ve ücretlerini eksik vermeyiniz" (el-A`râf, 7/85). Diye emreder.
Hz. Peygamber bir hadiste şöyle buyurmuştur: "Bir kimse bizim işimize tayin olunursa, evi yoksa ev edinsin; bekarsa evlensin; hizmetçisi yoksa hizmetçi ve biniti yoksa, binit edinsin. Kim, bunlardan fazlasını isterse o, ya emanete hıyanet eder veya hırsızlığa düşebilir" (Ebû Dâvud, Imâre, 10; Ahmed b. Hanbel, Müsned, IV, 299).
Hükümet yeni yılda tüm vergi, harç ve cezalar için uygulanacak artışını belirleyen ‘yeniden değerleme oranı’ yüzde 43.93 olarak resmileşti. Elektrik ve doğalgaz fiyatlarına yüzde 38 zam yapıldı. Konya için konuşalım KOSKİ 2024 yılında yaklaşık yüzde 45 şebeke suyu m³ fiyatına zam yaptı. Kira artış oranı yüzde 62 hesaplansa da uygulayan olmadı yüzde 100, yüzde 150 gibi zam oranları ile kiracının beli büküldü. Çarşı pazara denecek yok haftalık zamlarla ibre kendini aştı cüzdanlar tam takır oldu, kredi kartları patladı vatandaş icralık oldu.
Bugün asgari net ücret 17.002 TL.
Bu fiyata bırakın geçinmeyi vatandaş kira ve faturalarını ödeyemiyor. İnsanlar ek iş yapıyor, eşten dosttan borç alıyor, kredi yükünü artırıyor.
2025 yılı için işveren kesimi artışı yüzde 20 ‘li bir oranda düşünürken, işçi kesimi artışı 35’in üzerinde bir artış olarak bastırmakta. Asgari ücrete yüzde 40 zam yapılsa 23 bin 802 TL yapar ki bu mevcut şartlarda bir aileyi geçindirir mi zor bir soru.
Bu ülkede 2024 yılı için hali hazır şartlarda bir aylık geçim için 40 bin TL kazanç olmalı. 40 Bin TL altında maaş alan tüm insanlar bir şekilde hayatta kalıyor olsalar dahi büyük bir sıkıntının içindeler. Bu şartlar yılbaşı sonrası yapılacak maaş artışları ve yeniden değerleme oranlarıyla cep yakacak. Birde anlam veremediğim menfaatçi bir kesim var ki onlar akşamdan sabaha zam yapmaktan haz alıyorlar zalimliğin bir şekli.
İnsanların birçoğu umutlarını kaybetti doğru düzgün bir yaşam hayal oldu, bari maaşlara zam yapmasınlar piyasada zamlanmasın diyorlar. Çünkü piyasa fırsatı değerlendiriyor çay kaşığıyla zam alan insanlardan kepçeyle para sömürmeye çalışan bir sistemimiz ve özel sektörün doymak bilmeyen bir kesimi var.
Artık Asgari ücretin ne olacağı merak konusu olmaktan çıktı, endişe veren sonrası neler olacak?.. Sağlıkla kalın…
