Yapay zeka kullanımı son günlerde yaygın olarak hayatımıza girdi. Yapay zekaya, “5 Dakikada ne yapılır?” diye sordum, aldığım cevaplar;
• Kısa bir meditasyon yaparak zihnini dinlendirebilirsin.
• Hızlı bir yürüyüş yapıp biraz hareket edebilirsin.
• Telefonunu temizleyebilir veya gereksiz uygulamaları silebilirsin.
• Bir şarkı dinleyip ya da bir kısmını söyleyebilirsin.
• Su içmek veya kısa bir atıştırmalık almak faydalı olabilir.
Daha sonra, “5 Dakikada ne iş yapılır?” diye sordum, aldığım cevaplar;
5 Dakikada yapılabilecek işler, basit ama etkili olmalı. İşte birkaç fikir;
• E-postaları gözden geçirmek
• Masayı toplamak
• Telefon görüşmesi yapmak
• Hızlı bir liste hazırlamak
• Bir dosyayı düzenlemek
Herhalde siz de hemfikirsinizdir. 5 Dakikada daha fazlası yapılamaz. Dün Aile Mahkemesinde duruşmam vardı, duruşma listesine baktım 5 dakika ara verilmiş giriş çıkış hazırlık dahil. Sağlık muayeneleri de farklı değil. Muayene veya duruşma sürelerinin 5 dakika gibi kısa bir zaman dilimiyle sınırlandırılması, bu sistemlerin işleyişini ciddi şekilde etkiliyor. Peki, 5 dakikalık hedef süre gerçekten yeterli mi?
Sağlıkta 5 Dakika: Hız mı, Kalite mi?
Tanı Koyma Zorluğu: Bir hastanın sağlık sorunlarını anlamak ve doğru bir tanı koymak için zaman gereklidir. 5 dakikalık bir muayene süresi, doktorların hastalarıyla yeterince ilgilenmesine olanak tanımaz. Bu durum, yanlış tanı ve tedavi süreçlerine yol açabilir.
Hastaların İhtiyaçları: Her hastanın durumu farklıdır. Bazı hastalar uzun ve detaylı bir muayene gerektirirken, diğerleri daha basit bir değerlendirme ile geçiştirilir. Ancak 5 dakikalık bir süre, bu farklılıkları göz ardı eder.
Doktor-Hasta İlişkisi: Sağlık hizmetlerinde güven, doktor-hasta ilişkisi üzerine kuruludur. Kısa muayene süreleri, bu güveni zedeleyebilir. Hastalar, kendilerini ifade etme ve sorunlarını anlatma fırsatını bulamazlar.
Dünyanın gelişmiş ülkelerinde ortalama muayene süreleri 20 dakika-yarım saat arasında iken, bizde bu süre 5-10 dakikadır. Selam versen, ismini, yaşını sorsan zaten iki dakikası gitti bile.
Adalet Sisteminde 5 Dakika: Hız mı, Adalet mi?
Duruşma Süreleri: Duruşmaların 5 dakika gibi kısa bir süreye indirilmesi, adaletin tecellisi adına ciddi bir tehdit oluşturuyor. Her dava, kendi içinde farklı dinamikler barındırır ve bu dinamiklerin anlaşılabilmesi için zamana ihtiyaç vardır.
Savunma Hakkı: Her bireyin savunma hakkı vardır. Kısa süreli duruşmalar, sanıkların kendilerini savunma fırsatını kısıtlar. Bu durum, adaletin sağlanmasını engeller.
Toplumsal Güven: Adalet sistemine olan güven, sürecin şeffaflığına ve tarafsızlığına bağlıdır. Hızlı ve yüzeysel duruşmalar, toplumda adalete olan güveni sarsabilir.
Bu sistemlerin temel amacı, bireylerin sağlıklarını korumak ve adaletin sağlanmasını temin etmektir. Ancak bu hedeflere ulaşmak için yeterli zaman ve dikkat gereklidir. Kısa süreler, sadece yüzeysel çözümler sunar ve uzun vadede daha büyük sorunlara yol açar. Sağlık ve adalet sistemlerinde kalitenin ön planda tutulması gerektiği unutulmamalıdır.
Duruşmalarda ne yazık ki her dava için 5 dakika zaman ayrılıyor. İnsanlar derdini anlatacak fırsat bulamıyor, hakimler davaya hazırlanamıyorlar. Yargılama, olması gerektiği gibi maalesef yürütülemiyor.
Buna çözüm üretmek çok mu zor? Adaleti gerçek manada sağlayamayan ülkelerin, gelişmesi, güçlenmesi imkansızdır. Bunu sade vatandaştan Cumhurbaşkanına kadar herkes bildiği halde nedense hiçbir çözüm üretilmiyor. Artık buna da bir çözüm bulunmalıdır..!
